1. Орта Азияның елдеріне қарсы қазақтардың сырмен қатысты айырылуының себебтерін түсіндіріңдер. 2. Аталмыш

1. Орта Азияның елдеріне қарсы қазақтардың сырмен қатысты айырылуының себебтерін түсіндіріңдер.

Сырмен қатысты қазақтардың Орта Азияның басқа елдерінен айырылуында бірнеше себепті есептеу мүмкін:
1) Географиялық жағдайлар: Орта Азияның өзгеретін әуе және климаттық шарттары, аймақтардағы экологиялық жағдайлар қазақтардың ол аймақтарда қалуына қиметті сырттай айыруына себеп болуы мүмкін.
2) Тарихи-географиялық факторлар: Орта Азия тағдырымен байланысты сыртқы басқармаларның өзгеруі, инфраструктураны дамыту, қызметкерлердің аудармасының жопысы қазақтардың басқа елдерге кетуіне себеп болуы мүмкін.
3) Саяси факторлар: Орта Азияның елдері арасындағы саяси-қалыпты жұмыс себебімен, кез келген политекс әрекеттер, көрсеткіштер немесе келерген проблемалар сондай аймақтара қазақтарды көтеруді реттеуге себеп болуы мүмкін.

2. Аталмыш көтерілістердің жалпы сипаттары мен ерекшеліктерін туралы толықтыра отырып көрсетіңдер. Көтеріліс басшылары, көтеріліс уақыты, әлеуметтік құрамы, мақсаттары, өткен аймақтары, шайқасы және себебтері туралы. ЗЫ с. Датұлы, и. Тайманұлы, М. Өтеміс-ұлы, к. Қасымұлы, ж. Нұрмұхамедұлы, Е. Көтібарұлы.

Сіз міндетті тапсырманы шығардыңыз. Әр көтеріліс басшысы мақсаттары және құрамы бойынша белгіленеді. Мен, жадыңызды алып, өтеу жолымен өткізуге көмекші боламын:

1) С. Датұлы көтерілісі:
- Көтеріліс басшысы: Серік Датұлы
- Көтеріліс уақыты: 1991 жылы
- Әлеуметтік құрамы: Қазақстан халықтары
- Мақсаттары: Қазақстан жамбылдықтарын оқу, интеллектуалдык және культурлық даму, технологияларды дайындау, алғашқы Нұр-Сұлтан қазақ университетін ашу.
- Өткен аймақтары: Шығыс Қазақстан облысы, Нұр-Сұлтан
- Шайқасы: Қазақстанда кездесетін саяси, экономикалық және тәуелсіздік алаға туғыс жасауы
- Себебтері: 1991 жылы СССР-ның тарихалық жазушылары алдында С. Датұлы, қазіргі Казахстан Республикасының басшысы болды.

2) И. Тайманұлы көтерілісі:
- Көтеріліс басшысы: Исатай Тайманұлы
- Көтеріліс уақыты: 1916 жылы
- Әлеуметтік құрамы: Орыс халықтары
- Мақсаттары: Қарлық алаңдарды жинайту, Орыс қолониясынан шығату, тобас нысанын сақтап қалу, Орыс тиімділігіне қарсы өзгеріс қасу.
- Өткен аймақтары: Туғанстан, Қарағанды облысы
- Шайқасы: Тайманұлының орыс тәуелсіздігі үшін отырган соғыстары қайта қарастыруы
- Себебтері: 1916 жылы Орыстағы Алтай жеріне қолжетімді көтеріліс жасалып, олар Таскент, Туғанстан, Тимошкаудан шығып, ор алдындағы ұлы ойраудан шығады.

3) М. Өтеміс-ұлы көтерілісі:
- Көтеріліс басшысы: Мәнсұр Өтеміс-ұлы
- Көтеріліс уақыты: 1916 жылы
- Әлеуметтік құрамы: Қазақ халықтары
- Мақсаттары: Саябақты залалық алаңын көтеріп, қазақ халқының өзін-өзімен әрекет етуі мен өз елін мекендігін күштету.
- Өткен аймақтары: Қызылорда облысы, Көкшетау облысы
- Шайқасы: Қазақ халқының ақындарының туралы саябақты мәтін мен музыкасын көтеру
- Себебтері: 1916 жылы Орыстағы Алтай жеріне қолжетімді көтеріліс жасалып, Революцияның ортасында Мәнсұр Өтеміс-ұлы оралуға апарылады.

4) К. Қасымұлы көтерілісі:
- Көтеріліс басшысы: Қасым Қасымұлы
- Көтеріліс уақыты: 1916 жылы
- Әлеуметтік құрамы: Қазақ үрдісі
- Мақсаттары: Қазақ халқыны өзін-өзімен әрекет етуге, тә нысана тартуға және Уран Көлінің мукәо мүсіндегі өзгерулерге жауап беру.
- Өткен аймақтары: Қарағанды облысы, Астана
- Шайқасы: 1916 жылы Орыс Империясында аспанда жылжымайтын қазақтардың насихаты
- Себебтері: Орыстағы қолжетімді көтеріліс жасалғанда Көтеріліс басшысырауы Қасым Қасымұлы оралуға апарылады.

5) Ж. Нұрмұхамедұлы көтерілісі:
- Көтеріліс басшысы: Жылдыз Нұрмұхамедұлы
- Көтеріліс уақыты: 1916 жылы
- Әлеуметтік құрамы: Қазақ халқтары
- Мақсаттары: Орыс халқына ұнаған, олардан экономикалық, саяси және әдеби өзгерулерді талап еу.
- Өткен аймақтары: Петропавл, Омска
- Шайқасы: Орыс қазақтарының жануарларының шаруашылығы
- Себебтері: Орыстағы қолжетімді көтеріліс жасалғанда Ж. Нұрмұхамедұлы оралуға жеткендіктен, Орыс қазақтарынан экономикалық, саяси және әдеби жаңағыларды талап еу.

6) Е. Көтібарұлы көтерілісі:
- Көтеріліс басшысы: Еркебұлан Көтібарұлы
- Көтеріліс уақыты: 1989 жылы
- Әлеуметтік құрамы: Қазақ халықтары
- Мақсаттары: Жамбыл жеріндегі қазақтарды ұлттық өнерлікке төмендету, сонымен қатар, өзгеретін әйелдерге саяхаттар жасау ақысын беру.
- Өткен аймақтары: Жамбыл облысы, Тараз
- Шайқасы: 1989 жылы Жамбылда көтеріліс кездесуінде күшімен Көтібарұлының өзін-өзімен пікір айтуы.
- Себебтері: 1989 жылы Қазақстанда жаңаға қас