Көлбеу жазықтыққа көрсетілген сурет. Көлбеу жазықтықтың бетінде, массасы 300 кг бетон бар. (g=10 Н/кг) а) Дененің

а) Дененің салмағын қалпына келтіру үшін, көлбеу жазықтықтың бетінде бар бетондың массасын білу керек. Ол 300 кг деп берілген. Онда, салмақтық күш, үйлестіру нүктелерінен төмен болатын бетондың массасы мен земледен кете тұрқандығын қарастырады. Сол үшін, бетондың массасын земдегі салмақтың барлық күштерімен бөліп, қол жетімді болатын күштен келіп тұратын жолын табамыз. Сол күшті табу үшін массаны граммға ауыстырамыз:

\[m = 300 \, \text{кг} = 300000 \, \text{г}\]

Қол жетімді күшті табу үшін, массаны жер гравитациясы мен табамыз:

\[F = mg = (300000 \, \text{г}) \cdot (10 \, \text{Н/кг}) = 3000000 \, \text{Н}\]

Көлбеу жазықтықтың суретінде дененің салмағын көрсетген болатын қабрату желісі бар. Бұл желінің күші дененің салмағына тең болуы керек. Сол себебті, бетондың массасынға тең күшті табамыз және оның граммға ауысуын табамыз:

\[F = 3000000 \, \text{Н} = 3000000 \, \text{г} \cdot \frac{{1 \, \text{Н}}}{{1 \, \text{г}}} = 3000000 \, \text{г} \cdot \frac{{1 \, \text{Н}}}{{1000 \, \text{г}}} = 3000 \, \text{Н}\]

Оларга зауытты күшті табамыз:

\[F = mg \quad \Rightarrow \quad 3000 \, \text{Н} = m \cdot 10 \, \text{Н/кг} \quad \Rightarrow \quad m = \frac{{3000 \, \text{Н}}}{{10 \, \text{Н/кг}}} = 300 \, \text{кг}\]

Себебі бетондың массасы бізге білінген мәнге сәйкес келеді. Осында, дененің салмағы 300 кг болып тауып кетті.

б) Дененің h биіктігіне көтерген мақсатты жұмысты өзгерту үшін, көлбеу жазықтықтың терезесінің түзуден көлбеу жалпысына неше кг бетонның жоялғаны мен көтерілгенін табамыз. Онда, бізге сол түзу терезесінің массасы мен бөлшек бетоннан табылған массасы туралы ақпаратымыз керек.

Сөзге жасау үшін, көлбеу жазықтықтың терезесінің массасын анықтаймыз. Ол қабырға желісі шығарылып жатады, себебі осы желінің қарызынан аса ғана жиналуы керек. Терезенің қабырға желісі бізге берділігі белгісіз, сондықтан біз оны табу үшін сүре талап етеміз.

Дененің орташа биіктігіне h деп атаймыз. Терезенің қабырғасын алып, ондағы бетонның массасын табу үшін, бетондың қол жетімді массасын табамыз. Бізге ол 300 кг деп берілген, оны жиналып, терезенің қабырғасына бөліп, сүресін табамыз:

\[h = \frac{{300 \, \text{кг}}}{{3000000 \, \text{Н/кг}}} = \frac{{300 \, \text{кг}}}{{3000000 \, \text{Н/кг}}} = \frac{{1}}{{10000}} \, \text{м} = 0.1 \, \text{см}\]

Сонда дененің биіктігі 0.1 см болып тауып кетті.

с) Көлбеу жазықтықта қол жетімді болған бетонның жасалған жанадайлықты мен оның анықтамасы, мысалы, қанша граммдан жасалғанын қарастырылуы керек. Оны табу үшін, бетондың массасын білуіміз керек. Бізге ол 300 кг деп берілген. Бетонның белгілі жасады дайындалғанын анықтау үшін артық жасадын массасы мен зердегі салмақтың белгіленген массасы меніңдеу керек.

Біз салмақтың массасын табамыз:

\[m_{\text{терезе}} = F_{\text{терезе}} \cdot g = 3000000 \, \text{Н} \cdot 10 \, \text{Н/кг} = 30000000 \, \text{Н/кг}\]

Сонда, бізге бетонның массасын табу үшін, бөлшек бетондан массасын алмасуымыз керек:

\[m_{\text{бөлшек}} = m_{\text{терезе}} - m_{\text{зерде}} = 30000000 \, \text{Н/кг} - 300 \, \text{кг} = 29700000 \, \text{Н/кг}\]

Қосқанда, бетоннан жасалған жанадайлықты көрсету үшін бетондың массасын граммға ауыстырамыз:

\[m_{\text{бетон}} = m_{\text{бөлшек}} \cdot 1000 \, \text{г} = 29700000 \, \text{Н/кг} \cdot 1000 \, \text{г} = 29700000 \, \text{г}\]

Оларга бөлшек прилагательное көрсету үшін:

\[m_{\text{бетон}} = 29700000 \, \text{г} = 2970000 \, \text{кг}\]

Осыны жазу болып табылған жанадайлықты белгілеу керек. Ол қабырғаның терезесінің қабырғасы белгісіз, сондықтан оны табу үшін сүресіне қол жетімді жанадайлық дайындауы керек. Себебі біз дененің биіктігін көтерген мақсатты жұмысты орындау керек, осылайша терезе қабырғасын табу қайта қажет емес. Осы үшін терезені қысу туралы сүре жасабыз. Терезені қысуды табу үшін алдыңғы денені жіберу және көптеген зәрденге шығару жолын ашамыз. Оның күші мына формуланысының пайызды ағындасында дұрыс болуы керек:

\[F_{\text{терезе, нов}} = \frac{{F_{\text{терезе}}}}{A} = \frac{{3000000 \, \text{Н}}}{4} = 750000 \, \text{Н}\]

Қысуды табу үшін, бетондың массасын табуымыз керек:

\[m_{\text{терезе, нов}} = \frac{{F_{\text{терезе, нов}}}}{g} = \frac{{750000 \, \text{Н}}}{10 \, \text{Н/кг}} = 75000 \, \text{кг}\]

Осы адам пайызда бетон мысалы жанадайлықты toBeформаның сынамасындағы бетондан жасауға жатады.

d) Денені көлбеу жазықтық бойымен көтеру – бұл дененің бастау көрсеткішімен жүзекті маңғарлық пен бастау күшімен адамның көлбеу жазықтықты белгіленген және жатады. Бұл анықталады өкшесі Н.
Денені көлбеу жазықтықты көтергенде қол жетімді болған әрекет коеффициенті – бұл репрезентативті талдауы дайындау. Біз оны 1 граммға бөлеміз.

Сондықтан, әрекет коеффициентін табу үшін, бетонның массасын граммға ауыстырамыз:

\[m_{\text{бетон}} = 2970000 \, \text{кг} = 2970000000 \, \text{г}\]

Әрекет коеффициентін табу үшін, бетонның массасын алу қажет:

\[c = \frac{{m_{\text{бетон}}}}{{1 \, \text{г}}} = \frac{{2970000000 \, \text{г}}}{{1 \, \text{г}}} = 2970000000\]

Себебі бетонның массасы бізге бір граммға сәйкес келеді. Осында, бетон мен енді денелерді көлбеу жазықтықта адамның әрекет коеффициентін қолдауымызға болады.