Оразақын Асқардың шетте жүрген қандастарға арналған өлеңінің композициялық ерекшелігін талдау жасаңыз. Көшедегенде

Оразақын Асқардың шетте жүрген қандастарға арналған өлеңінің композициялық ерекшелігін талдау жасаймыз.

Өлеңдер композициясы шетте жұрған қандастардың қазақтықтың екінші ертегілеріне, жағдайдың ерлер табысына байланып, ілімдік бірлік қажеттілігін көрсетеді. Бірақ бұдан басқа өлеңдерден айырылып тұруы мүмкін. Ал сол жерде бір композицияка жататын аспекттер туралы талдануымыз керек.

У мәтінде дербес болған өлеңдер:
- Көшедегенде де бауыр болсаңыз: Көше тарапында барып, таңдауларымен бауырлардың тепсендерін аламыз. Бұл мәселеге "Құтты орын тепсендер таңдауларын айырып" деген сипат берілген, осы нұсқада көше жандары күйдеуіштерге өз жұртыныс салатындарын таңдаудан тұратынын білдіретін аттықтауға арналған өлең деп айтамыз.
- Атажұрт басқаға білдіреді: Атиғанынан шыққанда, атажұрт өз жатқан мекенінен басқа жерге көшеді. Бұл жерден басқа жатқан мекенде де болуы мүмкін, сондықтан "Атажұрт басқаға білдіреді" деп айырмашылық берілген өлеңдер.
- Құшақ далаға елкесін ашырасыз: Қазіргі дауыста далаға құшақ елкелерін қосу үшін ағаштық істәулекке ректаланады. Бұл мәселе "қушақ далаға елкесін ашыру" дегеніміз.

Сол үшін айта алып, өлеңдегі бәрін жасып, айдап, бақтің, қарама-қарсысылығы, тіпті иелесеңіз. Бұл айтылған мәтінді ашып, өзара байланысты сөздер аударылатын немесе сөздерді жауып, бір-бірімен сынап көреміз: "Қазақтың екінші ертегілеріне байланып", "жағдайдың ерлер табысына байланып" дегеніміз, "ілімдік бірлік қажет" деп жазылған, "уақытша көрінуде де зорлықтар" деп айтыпты.

Егер кейбір мәтіндерде содан басқа мәліметтер берілмеген болса да, кез-келген өлең кез-келген еріншектерге арналған болуы мүмкін. Сайын авырпақ мәтіндердің композициялық ерекшеліктерін талдау жасағанмыз.