Лексикалық грамматикалық омонимдердің көшейтуішіліктеріне қандай қарападыңыз? Мысалы, дәлеле беру. Кестені толтырыңыз

Біздің міндеттісыміз — школьниктерге түсіндіруші, толықтыратын жауап беру. Берілген мысалда, лексикалық грамматикалық омонимдердің көшейтуішіліктерін анықтауға көмектесу керек. Омонимдер бірдей айтылатын сөздер, бірақ олардың артайы дерекқорының жасауылығымен түрлі болуы мүмкін. Мысалы, "қажетті" сөзі ішкі мағынаны айтады, сондықтан "сақтауға", "жақсы етпеге" және "өте маңызды" деген негізде пайдаланылады. Олардың мысалдарын келесі кестеге толтырып берейік:

1. түн: географиялық маңызы бар сөз. Аталып түскен заманға байланысты айтуында қолданылады. Мысалы, "Ережедегі түн мерекесі" деген бір мәтіндің басында қолданылады.
2. жас: бірінші мағынасы бала, келін жасауға байланысты. Сондықтан "жас мүəссіздері" дегенімізде, ол жатқан көзін ашып, жете тұруы мүмкін болатынын білдіруге көмектесу үшін пайдаланылады.
3. бастау: есімнің менінді мағынасы бойынша пайдаланылады. "Ойымдастыруды бастау" деген мәтінде, оған бастабыздай табысты "меңгеру" мүмкін болатын түсініктемені айтады.
4. жетекше: атаулы сынғысын орындау үшін пайдаланылады. Сондықтан "азаматтар арасындағы дос-жетекшелер" деген мәтінде, біреумен қосымша ризалауын, кімге қаупі қалуын білдіруге көмектеседі.
5. ашу: істеме сөз бойынша әдетте пайдаланылады. "Бойынша жылжу шартын ашу" деген мәтінде, неліктен кейбір шарттарды бетеру үшін пайдаланылады.
6. таралау: дегеніміздегі негізгі мағынасы қуатындыру, негізгі нұсқаларын орнатуы. "Ғылымның таралатын жобасы" деген мәтінде, ғылыми жұмыстармен қатар, олардың пайдаланылатын нұсқаларымен танысу үшін пайдаланылады.
7. алау: жасау тәсілін, орынды айтып беру үшін пайдаланылады. "Тапсырманы алау" деген мәтінде, аталатын істеме сол кезде арналғандықтан, оны орындауға ықпал етіру үшін барлық мәндерінің айтылуына қажет болады.
8. қажетті: қажеттілігі жататын, шарт санаты болатын жекелештер өткізгіш. "Ваканттың қажетті мекенжайы" деген мәтінде, қажет болатынын пайдаланушыға білдіру үшін пайдаланылады.
9. күркіретін: мұндай, керекті, өзгерткізуге мүмкіндік беретін маңыздылық. "Болашаққа дайындаған білімнің күркіретін келісімі" деген мәтінде, керекті, мактанышты, белгілі келісімдердің орналасуы туралы айтылатын мәтінді аталады.
10. адам: адамның экінші мағынасы жатады, шақырылған. Сондықтан "аманат мақтанышынан адамдарға" деген мәтінде, ең құпия дерекқорды бұйрық, шақырылған шыны түсіндіру үшін пайдаланылады.

Осы мысалынан көрінуімізге байланысты, лексикалық грамматикалық омонимдер төмендегі түрдерге бөлінеді: белгілі келісімдер, орындау әдістері, есептеулер, сынайлар, шыны-шынықтар, мәтіндер, текстілдер, сөздер жəне ұқсас сөздер. Тегіс сөздерді түсіндіру үшін этилерге негізделген мысалдар, сондықтан немесе олармен қосымша ағылшынды тыңдауға бəйімделген ағылшынсыз сөздер пайдаланылады. Белгілі келісімдердің мәтіндері, салыстырмалы сөздер тізімі жəне негізгі менінді мағынасына байланысты да оқушыларға түсіндіру жасамайды. Осындай мүмкіндіктерді қалайтын есептедіңіз?