8-бөлім: Сөйлемдерді сақтау сәйкестендірілген сөйлемдеріңізді беріңдер. Атаулы сөйлем Әрбірдің жанында басқа да көрген

Бүтін нөмірлерді, жағынан оказа беруіміз мүмкін емес, сондықтан сөйлемдер мен атаулардың қоюына демалыс жасаймыз:

1. Атаулы сөйлем: "Сөзді, өнімді, тамасты, тығыз сөйлемдер екеуге бөлінеді"
Жаны: басқа да көрген, ұнта жандай да қатты була алады (Жаналық-Жүрекке сәйкестендірудің жаны)
Обоснование: Бұл атаулы сөйлем сөйлемдерді дайындау, түсіндіру немесе ақпаратты жабып беру үшін пайдаланылады. Ол үшін кез-келген сөйлемді көрсету міндетті емес, ол тегін сақталатын сөйлемдерді таңдау үшін қолдау болады.

2. Жалаң сөйлем: "Сабаққа ұнатылады оқушылар кестелердегі барлық бөлімдерден өтеді"
Обоснование: Бұл жалаң сөйлем Сабаққа сай кезектесетін оқушылардың кестелерінен барлық бөлімдерге жатады. Сабаққа ұнатылады деген сөйлемдің бірі барлық сабаққа ұнамын деп айту мақсатын білдіреді.

3. Жайылма сөйлем: "Есеней тобы қалмады"
Обоснование: Бұл жайылма сөйлем тобыға есеу үшін аталады және олар топта қалып тұрмайды деген сөйлемді айтады. Есеудің жайылып жатуы болмайды деп айтылады.

4. Жақты сөйлем: "Адамгершілік – керемет"
Обоснование: Бұл жақты сөйлемдің маңызы бар артаған және кереметті деп айтады. Адамгершілік деңгейін мүмкіндіктер көрсету, мадениетін бас тарту, дос-жақтылықты жасау және басқа да көптеген сапалы әрекеттерді аппаратты жасау арқылы анықталады.

5. Жақсылықсыз сөйлем: "Адал, сұлу жігіт, Ләйліге мейірімдік..."
Обоснование: Бұл жақсылықсыз сөйлем Лейліге мейірімдік білдіреді. Адал жігіттердің, сұлулардың Лейліге көп мейірімдік пен ашу-құтуға баратын ниетті пайда тұратындығын айтады.

6. Бөлімді сөйлем: "Мен ол менімен сөйлесемін"
Обоснование: Бұл бөлімді сөйлем менмен сөйлесу туралы айту мақсатын табуға арналған. Ол сөйлемдегі "мен" деген өзартымны аудиторлармен ортақоптармен байланысу, сөйлесу, ақпарат алу үшін танысу үшін пайдаланылады.

7. Бөлімсіз сөйлем: "Түннің қара – ай!"
Обоснование: Бұл бөлімсіз сөйлем Түннің немесе түнге қатысты, оның қАра ай деген бөлімді ұсынады. Бірінші бөлімді сөйлемге айту арқылы, кез-келген кезеңнің, түннің қАра ай бөлімге байланысты деп айттырады.

8. Мөлшерлі сөйлем: "Өзге жаңарту негізінде ескі"
Обоснование: Бұл мөлшерлі сөйлем осы сөздік пайдаланатындығын солай айтып тастайды. Өзге жаңарту да айтар сөзін тозаушылығымен бірге танылатын сөздік пайдалануды ескертуге тиіс. Мөлшерлі сөйлем біреуін тапсыру дайындығымен қосымша ақпарат ұсыну мақсатын айтады.

9. Есімді сөйлем: "Мені пәледен құрушыларды құтқармай алмайды"
Обоснование: Бұл есімді сөйлем мен пәледен құрушыларды құтқармады деп айтылатындығын сипаттайды. Мен пәледен құрушылардың құтқармады деген сөздік пайдалануды, менің пәледен құрушыларымның құтқармады деген айтысымен сипаттайды.

Сондай-ақ, школада сөйлемдерді оқыту, түсіндіруге және мамандануға көмек көрсету үшін СоныңМектепПТ-ның жаңа нұсқасы Учитель-ге арналған. Учитель-нің артықшылықтары, атыраулары мен жасалатын жұмыстары оқушыларға оқу шығармашылығы мен оқуын үйретушілерге өте де көмек көрсетуіге болады.