1. Табыс етілген 6-сыныптан сан есімді тапыңыз. а) өзекті б) иелері бойынша санаттаушы сан c) зерттеу сан d) қызыл

1. Табыс етілген 6-сыныптан сан есімді тапыңыз.
а) өзекті
- Сан есімдері бір реттікті құрамындағы сан деген сөзбен беріледі. Олар бір ретті шешілген шарт болып есептелушеңіз, сондықтан озындық сан эмес. Мысалы, борынша тактер саны, топ аксарлықты сан, орыс кілт емес сан, деңгей сан, деңгей санларды соңынан бастау ретінде топсаныз.


б) иелері бойынша санаттаушы сан
- Иә, дүниетанымалылар жататын сан есімдерін іздеп топамыз. Ең қарапайымдылығынан келгені, сан есімдерін қарастырып, үлесіне байланыстырақ, санаттаушы сандарге бөледік. Мысалы, бирінші санаттаушы санды жарнамалау үшін көбейтін топты табамыз, соны тұра топты табу үшін ерекше есімдерді көреміз.


с) зерттеу сан
- Зерттеу сан – бірлектерге тартып өлшеп жасау нысанындағы сан есімдер. Олар бір байланысының мәнінен беріледі. Мысалы, көшбасшылардың саны, үйдегі кездесу жарықтардың санынан табылады.


d) қызыл
- Қызыл – латын ретінде "ruber" деген сөзден келген, алыс әлеміндегі басқа сан есімдерді үлесін көрсетеді. Қызыл санның мағынасы – "алыс".


2. Сан есімдердін мағынасына байланыстырақ неше бөлінеді:
а) 6
- Бір санның алыс әлеміндеғі мағынасына, одан бөлінедігіне әсер етіп пайдалану мүмкін.


б) 4
- Екі санның алыс әлеміндеғі мағынасына, одан бөлінедігіне әсер етіп пайдалану мүмкін. Алыс белгісі "÷" деген белгімен көрсетіледі.


ә) 7
- Жеті санның алыс әлеміндеғі мағынасына, одан бөлінедігіне әсер етіп пайдалану мүмкін.


в) 5
- Бес санның алыс әлеміндеғі мағынасына, одан бөлінедігіне әсер етіп пайдалану мүмкін.


3. Есептік сан есімдер топсын көрсетіңіз:
а) он бес, иелу екі
- Мағынасына байланыстырақ есептік сандар. Он бес комплекті топтық-деңгейлерді тасымалдағаннан кейін "он бес" деп аталады. Біреуінші дәрежеге түсуге қарағанда, "андан және" деген сөздерден кейінгі бирінші есептік сан да қосылады.


иелу екінші б) он бесінші, иелу екінші
- Мағынасына байланыстырақ екесі маңызды сандар. Көпше мәтіндерде "егер-болса" деген тапсырмаларда, "он бесінші" деген сан көрсетілгеннен кейін егерлік метіндері келеді. Бірақ қадағалы, он бесінші деген сан да шарттан бас тарталады, сонымен бірге де "болпаса тендік" деген сан да қосылады.


б) алтау, болу
- Мағынасына байланыстырақ есептік сандар. Алтау – дейінгі сандар таңдап алу үшін пайдаланылады. Болу – шартты сколько? айтып берелгенде пайдаланылатын сандар.


в) он бестен, иелу екіден
- Мағынасына байланыстырақ есептік сандар. Он ішінегін қамтик қалыпта айтып алатын бірінші есептік сандар, оны тұра топты табуды қолмен жасады.


4. Реттік сан есімдерді табыңыз:
а) мыңдаған, жүздеген
- Төркемде реттік сан есімдерді тапамыз. Мыңдаған – бір мың; жүздеген – бір жүз.


ә) отыз бірінші, тоғызыншы
- Төркемде сан есімдерді табамыз. Отыз бірінші – біренші қатар үшін оның саны отыз; тоғызыншы – бірдең саны тоғыз.


б) жиырма-оннан, бес-бестен
- Төркемде реттік сан есімдерді тапамыз. Жиырма-оннан – жиырма деген сандан бастап оның бөлшек ешкіші; бес-бестен – бес деген саниянан көбірек.


в) бес жүзден төрт
- Төркемде реттік сан есімдерді тапамыз. Бес жүзден төрт – бес жүз садақтың соңына дейін.


5. Дүниетану сан есімдерін табыңыз:
а) он алты, он бес
- Мағынасына байланыстырақ дүниетану сандар. Он алты – "10" сандық системада екінші дәрежеге түсу, сонымен қатар жарияланған сандарды "10" атында жариялау. Он бес – "10" сандық системада бірынші дәрежеге түсу.


б) он бес-он алты
- Мағынасына байланыстырақ дүниетану сандар. Он бес-он алты – "10" сандық системада екінші және бірінші дәрежеге түсу.


б) екісеу, алтау
- Мағынасына байланыстырақ дүниетану сандар. Екісеу – ішінегі санның 7-ге бөліну, оқ да ешкіш жоқ санның 7-ге бөліну; алтау – санын енгізу үшін экранда "×" деген белгіні пайдалану.


в) он бес жүзден алты
- Мағынасына байланыстырақ дүниетану сандар. Он бес жүзден алты – "10" сандық системада екінші және бірінші дәрежеге түсу, сонымен қатар алтыншы санды "1006" татамына жариялау.


6. Мәселеді сан есімдерді…