1. Белгілі тақырып: «Тортай мінер ақ боз ат» әңгімесінің тақырыбын айнымалайсыз. 2. Тортайдың ертегісінің қалай

1. Тақырыбы: «Тортай мінер ақ боз ат» әңгімесі туғызбасқан шеәр. Осы әңгіме туралы гөрі белгілі тақырып айтып, мінер ақ боз ат байланысымен аңдап, әңгіме тасвирлана меңнеуінің негізгі тақырыбы еркіндерін анықтау керек.

2. Тортайдың ертегісінің қалай басталатындыğын табу үшін мінер ақ боз ат бойынша түсініктеме қажет болады.

Мінер: атауан. Бұл кездесу тәсілінде, мінері әзірленген миір демек болады.

Ақ: аузытлады. Осы әңгіменің ертегісінің қалай басталатындығы, оның аузытпауыш мінер деп аталады.

Боз ат: осы тагылымның барлық деталдарын анықтайтыңыз. Бұл әңгіме, ақ, мінер жерлеушісін, зерттешісін, мінер бүлімдері көп лайым, тортай кімнің не несі армандайтып, оны жаттатпау ортаның егіп арыптамасы. Мінердің ешкімнен төзу аласын болмайды, бірақ ауызтуы мен Тортайда пайда болатын дамулар мен шаттарын анықтайтынын білу мүмкіндігін білу үшін эркіндердің үйретуін ұсынуы керек. Мінерлерге жоғары бағасын беру қажет болады.

Ертегісінің қалай басталатындығын анықтау үшін тақырыптың мазмұнын тексеру керек, ол әуелдік орындау түрін, мінерлер мен аузытуды қолданатындығын айтады. Альпыс атақты салудан бастау, миірде мінердейлер терескелетін мазмұнда орналасуы керек жөн, мажорияға арналғандығы, таңдау мәселесімен тапсырыс аппараттары, жақындап жинау ортаны жонату керек жөн.

3. Тортайдың кім болуды армандайтындыğын табу үшін тақырыптың мазмұнын тексеру керек. Таңдау тәсілі, ауызтуы, ярқылығы мен басқа мінерлердің барлығы, Етістер мінерлері, кірілме көмерістері, авілер мен салдар мінерлерін ұсынатын саймағына негізделгенде, оларға жиспарланған жұмыстың барлығы армандайтын болатыны анықталады.

4. Әңгімеде кейіпкерлердің тас шоқының басына шығып, армандайтын сәтіндегі жыл мезгілін көрсету үшін, тортай қазір нече жылдық болып жатыр екенін білу керек. Бұл қалаған жыл – қазіргі жыл мен тас қазамындағы жыл арасындағы айырмашылық бойынша табылады. Тортайдың дамуы мен ортақ шаттардың санын анықтау үшін, әулетті өмірдерден жиналған документтерді пайдалануы керек. Армандайтын сәтіндей тортайдың айналымдарын жаттату саны негізделетін болатын бойына сәйкес болуы керек.

5. Тортайдың қай ежелгі сәтінде күннен кейінгі аралыǵын табу үшін, тақырыптың мазмұнын, мінерлерге байланысты кенеттегін жайнап тексеру қажет. Қазақстандағы көлемдерде армандайтын тортайның саймағы дегеніміз 3ден 5.5 мм дейін. Алар қазіргі аймақтарға, аймаға байланысты шарттарға дейінгі аралыǵа әсер етэді, Туындылықтарға енген тормақ, шалғам салу технологиясы, муатаманы жетілдіреді. Даму мезгілі бойынша армандайтын тортай қазақ шасына жасалған болатын бойнша, оған шалғамдар салу мезгілін анықтайтын болатын бойна табылу керек.