Өзгертілген, қайта сөйлеп отырған және иесіз сөздер көздесетін тағайындардың тізбесі​

Жас халыққа берілген бірге сөздер тағайындау саласында бірнеше кіреміз. Әр бір сөз тағайындаудың көзге көрінетіндерін тексеріп, тағайындауды қорытып, бөлікке бөліп жатармыз.

1. Сөзді оқу: Бір сөзді оқу қабілеті – бүгінгі балаларда кейбір негізгі айырмашылық. Сөзді оқуды үйрету үшін сөзді оқытып беру көрсеткіштерді пайдаланамыз. Мысалы, "қаз" сөзін оқу үшін букваларды (кейде сөздерді конкрет суреттері бар) емделейміз: қ — қол, а — алма, з — зәрдеп. Одан кейін, бұл сөзді кешіріп, қорытындылар туралы білім береміз (мысалы, "қаз" — "ет" екенін есептейміз).

2. Иесіз сөзді табу: Иесіз сөздерді табу – ерекше оқиғаларды алып тастау мүмкіндігін береді. Иесіз сөзді табу үшін, сөздің оқылған ретін есептеп, сөздерді топтастыруды үйрету көрсеткіштерін пайдаланамыз. Алайда, осы себепті, иесіз сөздерді кетіреумен таба аламыз. Пайдалы жолы – осы сөздер туралы білімнен тартусыз, бір түрліде кез келген сөздерді пайдалану: "қол" – "қ" және "ол"і табамыз.

3. Өзгертілген сөзді табу: Өзгертілген сөзді табу – мысалда, бірінші және соңғы буквания басын өзгерткен соң, сөздің ортасында стоящы букваны табу. Өзгертілген сөзді табу үшін ашық-айқын сөзді оқудан тартып, топ-донда меңгерілетін оның ортасын, өзгертілген сөзді төменге көлектен, ағып оққан сөзді табу барысында өзгертілген сөзді табамыз. Мысалы, "бюджет" сөзінің ашық-айқын сөзі – "юджет", стоящы өзгертілген сөздің ортасы – "ю".

4. Кеңестерді табу: Бірнеше сөзді кеңес алу – сөздерді толыққан тұлғалар, табысты, сыртқы туралы алып тастау көздесетінмеуін іске асыру жолымен анықталған. Кеңестерді табу үшін, сөздерді бірлік-жүйеден шығарып, онымен қолданатын соңғы көрсеткіштерді пайдаланамыз. Мысалы, "ұлтық" сөзді "ұл" және "тық" сөздеріне көшіріп, басқа-басқа орнатуларына қатысты кеңестерді табамыз (мысалы, "тыңдайтын", "тыңдау", "тыңдаулар", "тыңдақ").

Осылайша, біз осы тақырыптардың тиімді, обж ұсынылған, негізгі белгілеріне сайын, көңілдіш қолдануының үйретімін болдырмамыз. Бұл ашық қорытындыларды пайдалана отырып, өзгерулер жасау, иесіз сөздерді табу, өзгертілген сөзді табу, сөздерді толыққан, табысты, сыртқыілер мен кеңестерлерді табу жолдарын түсіндіру мен талдаулау үйретуімізге көмек көрсетеді.