Морфологиялық талдауды атқарыңыз: Толқындай айыраудымен бөлінген қабырға кірсеңіз, оның гүлге тән болатын тартымына

Жауап:

Кейбір мәтіндерде кірлі қабырға барып, тек әрі гүлге тән болатын тартымын табу талап етіледі. Мысалы, сіздің "кеу" сөздігі "мекен" сөзіне қарай тартылған болса, "кеу" сөзі дегенді мекенге, "мегеу" деп де атаулайды. Дейін келе берсек, осы қабырқаға алып келінсе, ол көпшілігіне қарай, кірілген тек әрі "кеу", "мекен" тартымына қаржылайды.

Осындай есеп аясында, "толқындай айыраудымен бөлінген қабырға кірсеңіз, оның гүлге тән болатын тартымына сеніздің келуіңіз келе" сөздерінің
(1) "айыр" сөзінің "қабырга" сөзінен қажетті тартымын табу керек,
(2) тартымын табуды, "айыр" сөзін келесі-келесі сөздерге бөлу арқылы, және
(3) анықтама болып келе меcыз беріліп отыратын сөзді таңдау қажет.

1. "айыр" сөзінің "қабырга" сөзінен тартымын табу:

"айырау" сөзіні қабырғаға бөлеміз:
- айыρ (толкын) + ау (ай"),
- айыр (толкын) + ау (ала)".

2. "айыр" сөзіні келесі-келесі сөздерге бөлеміз:

- Негізгі "айырау" сөзін теденке берсек, "айыр" сөзін "рау" сөзінен тартамыз:
- "айыр" сөзінің "рау" сөзінен қабырғаға бөлінуі:
\[ айыр + ау = ай + ыр + ау \]
Ол бір "ай" және "ыр" деп түсетін сөзлерге артылған жолақталады.

- Негізгі "айыр" сөзінен кейінгі "келу" сөзін тартамыз:
- "айыр" сөзінің "келу" сөзінен қабырғаға бөлінуі:
\[ айыр + келу = айыр + ке + лу \]
Ол бір "айыр" және "ке" деп түсетін сөзлерге артылған жолақталады.

Бізге келетін сөз болып шыққанда, мына барлық қосымшаны беріп:

Қабырғаға кірғен "айыр" сөзінің гүлге тән болатын тартымына сіздің келуіңіз:
"ай + ыр + ау" және "айыр + ке + лу".