Келесі сұрақтар құрмалас сөйлемнің түрлері туралы аңыздауға және кестеге жазуға көмек береді: оларды ерекше сөйлем

Сөйлемдер тіпті құрамақ жөн болатын қасиеттерге басым жатады. Осыларды ашып көрейік:

1. Кепіл сөйлемі: Бұл сөйлемдерді ДМӨДӨШ атындауға мүмкіндік беретін жаттау керекті. Мысалы, "агар", "егер", "болса" сөздерінің қолданылуымен жасалатын сөйлемдер кепіл сөйлем деп аталады.

2. Күресіп сөйлемі: Бұл сөйлемдерде ешқандай қасиетті құралдар жоқ, тек әдетте қорытынды сөздерден тұратын сөйлемдер болады. Мысалы, "жатады", "жасайды", "белгіленген", "олжауы мүмкін" сөздерінің қолданылуымен жасалатын сөйлемдер күресіп сөйлем деп аталады.

3. Сабақтас сөйлемі: Бұл сөйлемдерді көпше қатарда сабақтастық жүйеден көрген әрекеттердің туралы айту жүйесіне өзгеру қасиеті бен жататын сөйлемдер. Мысалы, "жаз" сөзінің жатпа меңгеріп отыратын себебін дәлелдейтін сөйлемдер бұл түрлесті сөйлемдерге сөз соғу сөйлемі деп аталады.

Іллюстрациялармен сөз соғу сөйлемдері басқа сөйлем түрлерінен айрымды себептер арқылы сипатталады. Кейбір сөйлемдер бірнеше түрдегі әрекеттерді сипаттайды, сондықтан оларды әдетте көмекше жазып беру қажет.

Сізге қолданылатын мына жағдайларды көрсетейік.

Кепіл сөйлем:
1. Мысал 1: Егер адасты мектепке бағыттаған болса, ол кешкенге үзілген.
Кешкен — әрекет нәтижесі.
Үзілген — адасты мектепке бағыттау мүмкіндігі.

2. Мысал 2: Ағайынды сабаққа келген болса, ол менімен бірге оқуда қатысады.
Оқу — әрекет нәтижесі.
Қатысу — сабаққа келу мүмкіндігі.

Күресіп сөйлем:
1. Мысал 3: Ол үлкен қанаттарымен аспап онша биру-бір жеменін өзіштенді.
Қанаттар — басқа құралдар туралы айту күресіп сөйлемі.

2. Мысал 4: Мектептегі лауазымымызға байланысты, мені дәрісте басқаша орналастырды.
Лауазым — басқа бағыты.
Орналастыру — лауазымда орналастыру мүмкіндігі.

Сабақтас сөйлем:
1. Мысал 5: Жазылып қойылған кітапты жеңілдік планға сәйкес көрсетеміз.
План — қасиет сипаттайтын сөйлем.
Көрсету — кітапты планға сәйкес көрсету мүмкіндігі.

2. Мысал 6: Бастапқы мақсаттарға байланысты өзгертілуге мүмкіндік салаймыз.
Мақсаттар — өзгертілуге көмекшен сөйлем.
Салу — мақсаттарға байланысты өзгертілуге мүмкіндік салу мүмкіндігі.

Меніметті шығарып жатамыз! Сіздерге көмек қолғап беруді, түсіндіруге және кез-келген сабақты мукиме жасауға готарымыз. Негізгі құжаттарды есепке нақты жазуды дағдылайды, әрине осында сіздерге беттеу беру кезінде көмек қолдазамыз.