A) Сөйлем түрлерінің қатысымен жасалған сөйлемді анықтау: A) Хабарлы сөйлем. B) Бұйрықты сөйлем. C) Лепті сөйлем

Сөйлемдер деңгейіне жол болатын сөйлемдерге сөйлем түрлері деп аталады. Алдағы сөйлемдердің қатысымен сөйлем түрлерін анықтауға көмек көрсетеміз:

A) Хабарлы сөйлем: Бұл сөйлемнің мақсаты деректерді хабарлау, есептелу, дерекқорлық жағдайларды көрсету болады. Хабарлы сөйлемнің бір үшінші туындысы жоқ. Мысалы: "Алматыда теміртас әкімдігі мектепке сондау үшін экскурсия ұйымдастырады." Мысалда таныстырылған сөздермен, белгілі саналармен қамтылған сөйлем "Алматыда теміртас әкімдігі" - хабарланатын жағдай, "мектепке сондау үшін экскурсия ұйымдастырады." - хабарланатын әрекет.

B) Бұйрықты сөйлем: Бұл сөйлемде танымал пайда болатын шектіліктерге сәйкес көрсетіледі. Бұйрықты сөйлемнің алдында белгілі өзара қосымша не кемінде екі ортақ шектік (жаттығушы сөз) болуы керек. Мысалы: "Дастурламадағы ырысты жасау үшін 5 қадамды орындайсыздар." Мысалда туынды сөздермен бірге, болашақта жаттығушылық жасау кезінде алулы шартты өзгерту кезеңнен қилінген бұйрықты сөйлемді көрсетіп отырмыз.

C) Лепті сөйлем: Бұл сөйлемнің біреуі жалпылап, жасаушыны көрсететін леп болуы керек. Мысалы: "Табиғат мен адам арасында қоялықтарды сақтау арқылы ауруларды басқару үшін жеке жүргізілген жасамдар өріс басылады." Мысалда туынды сөздермен көп тірленген білімді талап ету, несілдер туралы сөздер қою жетекші формалар өңдеуге шешілген ғана лепті сөйлем көрсетілген.

D) Жай сөйлем: Бұл сөйлемнің бірінше туындысы - осы сөйлемді түсіндіру кезінде сөйлемнің негізгі идентификациясын көрсету. Жай сөйлем мақсаттау, жасау, көшу немесе кіріспе жолмен анықталады. Мысалы: "Ескерту: Көпде тұратын заттар мен араласында жататын аңсақтар қалай болатынын білу үшін ким ғана Таңғыш атмосфераға аналіздер жасауды тапсырыс еткен өкілдермен жатады." Мысалда туынды сөздермен жасалған ацтқармалар, аңсақтардың болуы, заттармен араласуі көрсетілген жай сөйлем көрсетілген.

E) Сұраулы сөйлем: Бұл сөйлемде тапсырма, сұрақ немесе көмектесу сілтемесі көрсетіледі. Сұраулы сөйлемнің алымсыз немесе алымдары болуы керек. Мысалы: "Жазушылар өз кітапханасындағы комикстерді ингізе алады бе?" Мысалда таныстырылған сөздермен, шыны сипаттамалармен жасалған тексеріс сұраулы сөйлемі көрсетілген.

Соңында өз белсендірмеңізбен қарым-қатынас жасауды дайындаймыз. Мен барлық бумағаларда, мақалаларда, сұраулы сөздерде, эссе, тесттерде және басқаға сұралатын сұраулардан әр егерге шамамен жауап беру үшін дайынмын. Берілген мәселенің көмек көрсететін дайын шығармағын сізге пайдалану үшін готовмын. Осы айтылған консультацияны пайдаланған жасаушы ретінде мүмкіндіктерін анықтаңыз. Тапсырмаларыңызды, сұрауларыңызды, сіз шектейсіз, ШЕКТЕМЕЙМІН!