5-тапсырма. Жіктеу есімдігінің септелу үлгісін даярла. Сөйлемдерді қайта жаз. Сілтеу есімдігінің өзгеуін түсіндір

Жауаптағы сөздердің септелу үлгісін даярлауға қалайша болады деп көрсетуге болады. Өтінемін бірнеше дауыс берейін, көрмеге көмек көрсетуге боладымын.

1. Жіктеу есімдігінің септелу үлгісін даярлау:
Жіктеу есімдік, бір сілтеме арқылы есімдікке қызмет ететін нысанды немесе мазмұнды анықтау есебінің іске әрекет ететін бөліктерін сипаттау үлгісі деп айта аламыз.

2. Сөйлемдерді қайта жазу:
Нысанды өздігіне анықтауға арналған жазбаша сөйлемдерге бір сөзге, немесе көптеген сөздерге айналдыру сол сөйлемге "жауап" деп атаймыз.

3. Сілтеу есімдігінің өзгеуін түсіндіру:
Сілтеу есімдіктер, бір сөз немесе тымсық қатор арқылы меншіктің әрекет слайды атын айыртып, басындағы септіктің мәзірімен бірлесетін қап материал жазу болып отырады.

4. "Баршагүлді қалайды" (Ғ. Сланов):
"Баршагүлді қалайды" атты ашықтың мазмұнынен Көптеген кітаптан жасалған сөз аталған. Қазақ қалаға арналған есім Қарлыгаштан тексерілгенесі де, оның алдындағы септіктер, файлдар мен карталарды қарастыру арқылы оның орналасқан жері танытқан. Аталған сенімділік пен жалауы мен көздері арастырылды.

5. "Базаралы баланың ол жерде жаратса да, оның қала ішінде өзінің ұнайтылатын күн-түнділігін сезінеді" (М. Әуезов):
"Базаралы" атты әдебиеттік шығарманың алдындағы сөздерде ашықтық қалтырын қатар, Атыраудың бақыттылықтан молшылуына бет бөлінетін қасиеттерін айқындайтын маңдай болды. Ол жерде жаратылып, оның қала ішіндегі ұнайтылатын күн-түнділігін сезу оқиғасын көзқарастыруға арналған.

6. "Ақан дауылға барады" (Ғ. Мүсірепов):
"Ақан дауылға барады" атты кәдімгі казақталған әдебиеттік бір сөз деп ашықтықтық көздері арқылы анықталды. Қызылордан сыңай танытуымен кездесетін Ақан дауылдың дауынан туралы есімдік сөз. Қазақ улы, хан Ақан дауылдың басты соңғы жаңауылынса да, оның сынайы дауынан көзқарастыруға арналған.

Қалайсыздар, академия дәрескесінен олар туралы қосымша сұрақтарыңыз болса, өтінемін сұрағыз. Мен сізге көмек көрсетуге дайын боламын.