2-тапсырма. Сөйлемге байланысты етістіктер кім айналып жатқанын айт. Абайдың да акылдық пен айрықша жырлайды ғана, бірі

Абайдың өлеңдерінде ол табиғаттың мезгілдерін жан-жақты айтау бастайды. Мезгілдер – бұл шығыс болушылардың (дағдылар, тастар, ұяшылар, жердеурлар) көптігі, айнымалы жер байланысты климаттық жалпы шаралары, жемістердегі батақтар мен өсімдіктер, жер, су, ауа гүлдері мен жасыл табиғи жағдайлар тобын көрсетеді. Өлеңдерінде Абайда өзара заман аралығында тікелей мен өзара байланыс қайталау кезіндегі өзара сипаттағы бір ғолдар жазылып отырады.

Абай өзі «Асқар, Қыз» өлеңінде табиғаттың айналымды аясынан жазушыны көрсетеді. Бұл өлеңде Абайда Асқар және Қыз атаулы ер-жүрек арасындағы сұрату бекетін аңшылық бейнесі. Асқар – жердеурлардан көрген алты дақылармен тұрған тоніді. Ол жердеурлардың өзінде Өзен де бар. Жердеур өзара ылғалдаған ортақ шығармаларға салынған коқемендік бекетін болып саналатыны.

«Туған жер» өлеңінде Абай туған жер көрсетілген. Туған жер – бір адамның туғандан бері жасаған жерін атауын білдіреді. Қазіргі кезде білгенімізге сәйкес, Абай Қазақстанда туған жеріне арналған шығармалы ат қою кезеге жетеді. Бұл өлеңде Абай сөздік көмекші арқылы туған өзіндік жері байланысты шығармалар бекетін санайды.

«Куәдір жер» өлеңінде Абай куәдір жерді аңырайды. Куәдір жер – ертеңгі дәуірде: Абодан, Сарыаркадянский мәдениетте. Уақытша заманда қазіргі мәдениетке қаншалықты да дейін 1000 – 2000 жылдық шақыртулар қыйметімен ренкі және редакцияланып шығарылған көшелер қойылды. Куәдір жері – ол мекендаста мекен ашу даналарын тексеретін мектептердің балаларының санында зайды да қана мылдаят. Куәдір жерінде осалдап, деңгейлендіру, мекенді ашурату, балаларымыздың ұлттық мекен-жайлармен танистыруда қоятын діндік фекер, дуыстарды іс-практикаға әкелу бекетін заңды болаларымыздың пайдаланатын курсайтын балақашар мен шешімдерді іс-әрекетке түсірген де болады.

Сондай-ақ, Әуеби мен Нұри Добавыйдың одан да басқалар мен өзіндік шығармаларында да табиғаттың мезгілдері айтылады. Мына кезде адамдар өз пеніндерін де табиғатты жариялап отырады: өз пенінің әрамшасын, көзжайды, көзке тап болғанын, өз қарлы бораны мен өзіңіздің қарама-қарсы-көз аймақтың былай өмір сүруге тырысады, бірақ ол сүйеген шаралардай-ақ уақытта ләззат мен көздейтін құдай болады. Мысалы, Әуеби одан да көзге түсген де болады.

Қорытынды. Абай өлеңдерінде табиғаттың мезгілдерін болашақты айту жақындыратын жазушыны көрсету үшін өзара заман аралығында тікелей мен өзара байланыс авторын арттіру қажет. Abai"s writings reflect his keen observation and understanding of nature. He mentions the different elements of nature in his poems "Asqar, Qyz," "Tuğan Jer," and "Kuadir Jer." In these writings, Abai beautifully describes the natural features in relation to the overall landscape. He also highlights the interconnectedness of human beings with nature.

Abai"s poem "Asqar, Qyz" portrays the landscape through the characters of Asqar and Qyz. Asqar represents the mountains, adorned with six peaks, including the famous Ozen. He symbolizes the higher elevations and ruggedness of the mountains.

In the poem "Tuğan Jer," Abai refers to his birthplace. "Tuğan Jer" means the birthplace, and it signifies a deep connection to the land where one was born. Abai relates his writings to his personal experiences and connections with his birthplace.

"Kuadir Jer" highlights Abai"s admiration for beautiful landscapes. Kuadir Jer refers to the land where natural formations, historical artifacts, and architectural wonders are found. It serves as a place of educational value for children to explore and learn from. Kuadir Jer encourages children to appreciate nature, history, and cultural heritage, as well as promotes spiritual growth through interaction with rituals and customs.

Furthermore, other writers such as Äweby and Nūri Dauoba also mention the elements of nature in their works. In their writings, individuals are portrayed as being a part of nature, with their physical, mental, and spiritual states intertwined. They emphasize the importance of self-awareness, appreciating beauty, and finding solace in nature"s wonders. For example, Äweby finds inspiration through his keen observations.

In conclusion, Abai"s writings depict the various elements of nature in a way that inspires future generations to understand and appreciate the interconnectedness between humans and the natural world. By highlighting the beauty and significance of nature, Abai encourages individuals to nurture a sense of belonging and respect for the environment.