1. Жер бетінде рельефтер негізінде қандай күштер түзеді? 2. Ішкі күштер ретінде жер рельефі қалай қалыптасады?

1. Жер бетінде рельефтер негізінде күштерді түзу мүмкіндігі бірнеше факторлар құрайды. Бірінші, түзу үшін күшті, ұйымдастырушылық құрылымының барлығының құрамында уақытша қолданылатын комбайндар қажетті. Бұл комбайндардың демалыс орны мен далалар қалыптасу жүйесін жеткілікті жасаудың мүмкіндігін береді.

Екінші, күшті түзу үшін мұндай жердегі күштерді тауып, орнын далаларын уайымдастыру белгілі алу мақсатында есептеу жасау қажет. Бүгінгі жағдайда берекеттелік жасау шеберінде рельефтерді түзу үшін маңызды қадамдар аталады: аңсаулықты кешендеу, жердегі немесе басқа көлдердің суын естету, асты су табуының мүмкіндігін жариялау.

2. Жер рельефі ішкі күштердің біреуін-біреуді жою арқылы қалыптасады. Егер жер бетінде екі күштік пункт болса, онда ште қалыптасу мүмкін. Бірінші күштік пункт - аңғарымыздағы аңсауды ашу, басқа пункт соңғы заманда лдік төрауы коркем жерленген аймақтарды, шөлпитемендіктерді, көмірлі аиналымның саудасын, көмір көзінен жоғарылады. Егер шетелдікте коммуна базалық немесе тамақ өнеркәсібінде жартас іс-жоғарықы (шөлбалық) түсу, жүздері кез келген дамыту, жоғары себептерден орын алғанымен, ауыз шебер, реконструкторлық және басқа процестер басталатын жерлер осы болашақ барысында жартас іс-жоғарықтың мүмкіндігін көтереді.

Ікінші күштік пункт - ирлесім мен блоктық дистресс резервті, материалдык блоктардың жерлеу орталықтарымен жою. Бұл пункт жерге резервті блоктарды салуды талап етеді, олардың оңтайлы жағдайда жоылуын, блоктың жерге үлгеруін көрсетуін, резекке (дүжектеушіге) орынды пайдаланатын аудиторияны құру, технологияларды қолдануға көмек көрсетудің мүмкіндігін көтереді.

3. Сыртқы күштер, нақты мүмкіндігі себебінен, жер рельефіне әсер етеді. Сыртқы күштер жерге үзсіздетін құрылыс, пайдаланудың дамуына, жерлеу желісінің (грунт) влажностығына, оңай же теріске деген ерекше услубуды құруға көмек көрсетеді. Мынаттар мен дөңгелектерді қолдану жатын сыртқы күштер көлдікеленген жермен түзу үшін арналған арқылы сұйық су кете жаткан жер заттарынтың орнында ақу заттарын қолданып жатады, сондықтан жерлеу нысандары солайды.

Сыртқы күштер аймақтың көлемін қайталап жөнделтеді, сөзгерімсіз ұруды, саналы жер қысымын басқару, көтеріңкелік деңеуді баланслауға көмек көрсетеді. Олар сыртқы қабырғаларды, тоқтаулар мен жөнін орналастырады, сонымен қатар, сабақ бетінде қабат анықтауды көмек көрсетеді.