1. Як мы называемыя речаніны, якія называюцца складаназалежнымі? Навядзіце прыклады. 2. Што можа азначаць гэтая частка ў галоўным рацые? Навядзіце прыклады. 3. Якія сродкі выкарыстоўваюцца для сінтаксічнай звязі частак складаназалежнага рацые? 4. Які знак прыпынку ставіцца паміж часткамі складаназалежнага рацые? 5. Якія тыпы падпарадкавання існуюць у складаназалежных речанінах з некалькімі дадатковымі часткамі? Апішыце кожны тып падпарадкавання і навядзіце прыклады. 6. Ў чым заключаецца адрозненне паміж складаназалежнымі речанінамі з сузалежнымі аднадаровым і неаднадаровым падпарадкаваннем?
Мистический_Подвижник
1. Складаназалежныя речаніны ў беларускай мове складаюцца з галоўнага рацыя (сюжэта) і дадатковага рацыя (прыдатка), пры гэтым незалежнасць іх адзін ад аднаго змяшчаецца ў свабодзе выбару па праўлівах адрознення і незалежнасці яны змяшчаюцца ў тэксце.
Прыклады:
- Я прагуляў з пяццю сябрамі па парку.
- У школе стала халодна, таму нас прыехала забраць мама.
- Лясы былі сырасныя, дрэвы пакрыўся навісамі.
- Я парушыў свой прыгавор з утварэннем слабаценькай першай загрозай.
2. Галоўны рацыя ў складаназалежных речанінах можа азначаць розныя ролі ў тэксе: суб"ект, пазіцыю, прычыну, мэтку, аснову і іншае. Гэтая частка даюць нейкую глыбокае адлюстраванне адзін другога і дапаўняюць адно адно.
Прыклады:
- Мы майзе не ўпэўненыя, што здагадаліся правільна.
- Хлопец захапляўся тварам і будынкам.
- Восень сымбалізуе паўзу, расмакоўку і яшчэ многа чаго.
- А.С. Пушкін заносіцца да вялікіх класікаў беларускай і свецкай літаратуры.
3. Для сінтаксічнай звязі частак складаназалежнага рацыя выкарыстоўваюцца розныя сродкі, якія робяць рэчаніну логічна і граматычна правільнай. Гэта могуць быць розныя сур"ёзныя і назоўнікавыя часткі, радкі, спалучнікі, спалучайнікі, спалучніко-спалучайнікі, суадносныя словы, марфемы і граматычныя формы, прыдаткі і іншае.
4. Знак прыпынку, які ставіцца паміж часткамі складаназалежнага рацыя, залежыць ад іхніх роляў і акадэмічнай функцыі ў сказе. Знак можа быць там, дзе заканчваюцца вусныя клішэ, вызначыць канец одначайных сказаў, слуць заключныя спалучнікі і пры запісе рэчанін строга, свабодна і адкрыта: колькасна-падзельна, граматычна і правапісна вызначыць успадкаванасць і сінтаксічную нязалежнасць між словамі.
5. Існуюць такія тыпы падпарадкавання ў складаназалежных речанінах з некалькімі дадатковымі часткамі:
- Інтэрыярны падпарадкаванне: калі складаназалежная рэчаніна мае галоўную і дадатковую часткі, пры гэтым дадатковая частка залежыць ад галоўнай і змяшчае ў сабе інфармацыю пра паходжанне, лагічнае развіццё, характар, радыкал, працягласць, мэта, сутнасць, апісанне галоўнай часткі.
- Паралельна-каранацыйнае падпарадкаванне: галоўная і дадатковая часткі ў Тэксце маюць раўная значэнне, глыбіннае адлюстраванне адзін ад аднаго і ёсць свабоды выбару адзін ад аднаго па характару і часу.
- Павернуты стэпенна-паралельны падпарадкаванне: у складаназалежных рэчанінах одночасна двухнапрамкавана адлюстраванае ўскладенне, галоўная і дадатковая часткі ў Тэксце маюць раўная значэнне па плоця часу і дастаткова вялікае свабоду выбару па прынцыпе "аб одне затрымка хацелася магчыма шмат".
- Паказаць каляўнікава-аргументацыйнае падпарадкаванне: калі ёсць рух і стрэйк пры адлюстраванне ў складаназалежных рэчанінах некалькіх галоўных і дадатковыя часткі па аргументацыі, колькасці, памеру, фарме, кантрасте, параўнанні і іншым родам імкнення да мэтага сказу.
- Казала-пісалаўнае падпарадкаванне: у гэтым выпадку мы маем ількія флэшакі ў руках і дастаткова значнае прафілактычнае развіццё галоўнай і дадатковай часткі, прывязку да параўнання і супадзення, эпізады, раманы і інш.
6. Адрозненне паміж складаназалежнымі речанінамі з сузалежнымі аднадаровым і неаднадаровым падпарадкаваннем заключаецца ў наступным:
- У рэчанінах з сузалежнымі аднадаровым падпарадкаваннем, галоўная і дадатковыя часткі маюць адну партыю, якая апісвае звязану падпарацыйку, і крыніца іхніх роляў у тэскце з"яўляецца "загроза як мэтага сказу".
Прыклад: Вернуўшыся дадому, Юра аднаго радаваўся.
- У рэчанінах з неаднадаровым падпарадкаваннем, пры ўліку мэтага сказу, галоўная і дадатковыя часткі апісваюць прычыны, адлюстраванні, мэты і варыянт логічнага функцыяніравання рэчаніны.
Прыклад: Юрой, які вернуўся дадому, усе радаваліся (юнец шліча залаты аўтамабіль).
Прыклады:
- Я прагуляў з пяццю сябрамі па парку.
- У школе стала халодна, таму нас прыехала забраць мама.
- Лясы былі сырасныя, дрэвы пакрыўся навісамі.
- Я парушыў свой прыгавор з утварэннем слабаценькай першай загрозай.
2. Галоўны рацыя ў складаназалежных речанінах можа азначаць розныя ролі ў тэксе: суб"ект, пазіцыю, прычыну, мэтку, аснову і іншае. Гэтая частка даюць нейкую глыбокае адлюстраванне адзін другога і дапаўняюць адно адно.
Прыклады:
- Мы майзе не ўпэўненыя, што здагадаліся правільна.
- Хлопец захапляўся тварам і будынкам.
- Восень сымбалізуе паўзу, расмакоўку і яшчэ многа чаго.
- А.С. Пушкін заносіцца да вялікіх класікаў беларускай і свецкай літаратуры.
3. Для сінтаксічнай звязі частак складаназалежнага рацыя выкарыстоўваюцца розныя сродкі, якія робяць рэчаніну логічна і граматычна правільнай. Гэта могуць быць розныя сур"ёзныя і назоўнікавыя часткі, радкі, спалучнікі, спалучайнікі, спалучніко-спалучайнікі, суадносныя словы, марфемы і граматычныя формы, прыдаткі і іншае.
4. Знак прыпынку, які ставіцца паміж часткамі складаназалежнага рацыя, залежыць ад іхніх роляў і акадэмічнай функцыі ў сказе. Знак можа быць там, дзе заканчваюцца вусныя клішэ, вызначыць канец одначайных сказаў, слуць заключныя спалучнікі і пры запісе рэчанін строга, свабодна і адкрыта: колькасна-падзельна, граматычна і правапісна вызначыць успадкаванасць і сінтаксічную нязалежнасць між словамі.
5. Існуюць такія тыпы падпарадкавання ў складаназалежных речанінах з некалькімі дадатковымі часткамі:
- Інтэрыярны падпарадкаванне: калі складаназалежная рэчаніна мае галоўную і дадатковую часткі, пры гэтым дадатковая частка залежыць ад галоўнай і змяшчае ў сабе інфармацыю пра паходжанне, лагічнае развіццё, характар, радыкал, працягласць, мэта, сутнасць, апісанне галоўнай часткі.
- Паралельна-каранацыйнае падпарадкаванне: галоўная і дадатковая часткі ў Тэксце маюць раўная значэнне, глыбіннае адлюстраванне адзін ад аднаго і ёсць свабоды выбару адзін ад аднаго па характару і часу.
- Павернуты стэпенна-паралельны падпарадкаванне: у складаназалежных рэчанінах одночасна двухнапрамкавана адлюстраванае ўскладенне, галоўная і дадатковая часткі ў Тэксце маюць раўная значэнне па плоця часу і дастаткова вялікае свабоду выбару па прынцыпе "аб одне затрымка хацелася магчыма шмат".
- Паказаць каляўнікава-аргументацыйнае падпарадкаванне: калі ёсць рух і стрэйк пры адлюстраванне ў складаназалежных рэчанінах некалькіх галоўных і дадатковыя часткі па аргументацыі, колькасці, памеру, фарме, кантрасте, параўнанні і іншым родам імкнення да мэтага сказу.
- Казала-пісалаўнае падпарадкаванне: у гэтым выпадку мы маем ількія флэшакі ў руках і дастаткова значнае прафілактычнае развіццё галоўнай і дадатковай часткі, прывязку да параўнання і супадзення, эпізады, раманы і інш.
6. Адрозненне паміж складаназалежнымі речанінамі з сузалежнымі аднадаровым і неаднадаровым падпарадкаваннем заключаецца ў наступным:
- У рэчанінах з сузалежнымі аднадаровым падпарадкаваннем, галоўная і дадатковыя часткі маюць адну партыю, якая апісвае звязану падпарацыйку, і крыніца іхніх роляў у тэскце з"яўляецца "загроза як мэтага сказу".
Прыклад: Вернуўшыся дадому, Юра аднаго радаваўся.
- У рэчанінах з неаднадаровым падпарадкаваннем, пры ўліку мэтага сказу, галоўная і дадатковыя часткі апісваюць прычыны, адлюстраванні, мэты і варыянт логічнага функцыяніравання рэчаніны.
Прыклад: Юрой, які вернуўся дадому, усе радаваліся (юнец шліча залаты аўтамабіль).
Знаешь ответ?