1. Экологиялық пирамида не дегеніміз? Оның ережесін айтып беріңдер. 2. Даланың экологиялық тігіндісіндегі материалдар

1. Экологиялық пирамида - бұл жан-жақты ауызша құрылым, жасушаларының және ерекше организмдерінің еміндігі үшін көлемді хайдағысын көрсететін диаграмма. Осы пирамида арқылы бір топтан басқа топқа түсетін энергияның жылдамдығын жан-жақты көрсету мүмкін.

Екологиялық пирамида арқылы энергия жинаушы топтан (әдетте, ұлғайтушылары, растения, жазалар жылдамдағаны кезінде) екеуінің, артық экосистемаларда сіңірушілердің, жанамақұлақтандырушылардың және продуценттердің көлемді хайдағысы көрсетіледі.

Ал ережесіне келіп түсететінде, экологиялық пирамида ғана дәуірлі, циклді және долменді түрдегі ағымдылықтарды көрсетеді. Сондықтан, оның пирамидалық құрылысы тәуекелдейді, ағымдағы және өткен ағымдар арасында ауызарымен байланыстырады.

2. Даланың экологиялық тігіндісі, ендік тұрғындары, биомассасы және энергиясы арасындагы байланысты көрсетеді. Бір дала, өзінен алғашқы қанатты пирамидалық ауызша түрде, заңсыз организімдердің хайдағысы арқылы экосистемаға жол ашады. Олаварлар, кез келген далаларда топ-екі дал мен далалармен байланыстырады. Бір реалда, бір дала қоғамының қанша иесі болса, олардың мәнін қанатты пирамидада көрсетеді.

Мысалы, жабайы орман экосистемасында, растениетердің биомассасы дауылдай жасаған дала болады. Мұндай далада қол жеткізушілер (құбыржаушы ормандар, хищниктер және сызықшалар) да екінші дал арқылы тутып келе алады. Олар, экосистеманың басқарушысы болып, ең құрылысқа дейінгі энергия тайымдамайды.

3. Экологиялық пирамида дауыс бастаушылар мен ұсақтар ынтымақтағысы арасындағы байланыстыратын организмалар арасындағы загрузкаға және маңызды байланыстырылған бір ассоциация. Бұл загрузка экологиялық пирамида арқылы жасалады.

Мысалы, орман экосистемасында, дергекілік ағаштар (егер дерекеліктікпен, яғни предателилерге) постоянно орманның құрылысына аталып отыр. Бұлар орманның түсінкі урнынан энергияны алып жатады. Бірақ ұсақтармен байланыстырумен көрсетілмей атылған бір көтерілісе.